Në fokus të historianit
EPOPETË MË TË SHKËLQYESHME HISTORIKE PËR SHQIPËRINË ETNIKE
Prof.Dr.Muhamet Pirraku / Prishtinë, 13. 12. 2008
Nën këtë titull kam përmbledhur ndriçimin e dy luftërave heroike të popullit tonë me mbështetje edhe mbi Gallapin si për shkëmbin shekullor - të Luftës së Velegllavës, së 28 qershorit dhe të Luftës së Kikës të 26 korrikut 1944, përball njësive të divizioneve 22, 24, 46 e 47 të Korpusit XIII të UNÇJ‑së. Nga fundi i qershorit të vitit 1944, në linjën kufitare në gjatësi prej rreth 20 km, prej Zhujës, Kikës, Velegllavës, Çukës së Zezë, Kopilakut, etj., populli doli masivisht. Aso kohe, konsiderohej se në këtë pjesë të kufirit të Shqipërisë kishte 3000 ‑ 3500 ushtarë dhe vullnetarë, të cilët shkenca historiografike e periudhës së Jugosllavisë avnojiste i konsideronte "forca ushtarake kuislinge" !?!
Ndeshja e parë, më e madhe, e mbrojtësve të kufirit shqiptar me njësitë sulmuese të armikut komunisto‑çetnik serb, ndodhi më 28 qershor 1944, filluar me sulmin në pozicionet e Kikës. Flaka e luftës u përhap me shpejtësi të rrufeshme për gjatë tërë kufirit të Kosovës Lindore, por një luftë njëzet e katër orëshe, të thuash fyta ‑ fytazi dhe tepër e përgjakshme, ndodhi në pozicionet e katundit Velegllavë, për çka kjo luftë, më vonë, do të njihet me emrin:Lufta e Velegllavës. Pushtimi eventual i këtyre pozicioneve do të siguronte marrjen e Hogoshit, si deriçkë për të depërtuar në viset rrafshinore të Anamoravës së Gjilanit.
Me vullnetarët në pozicionet e Velegllavës komandoi, drejtpërdrejt, Mulla Ramadan Ahmeti i Debërçanit, kurse Mulla Idrisin, fillimi i zjarrit të luftës e gjeti në pozicionet e Kikës, aty ku filloi lufta. Komandanti i Përgjithshëm, Mulla Idrisi, e përcillte situatën në front, me durbi, dhe aty ku i dukej se kishte nevojë më të madhe për kurajo, shalonte allxhin dhe prej një pozicioni arrinte në tjetrin. Mulla Idrisi nga pozicionet e Kikës, ku pa vështirësi ishte sprapsur armiku, duke lënë shumë të vrarë, kaloi në pozicionet e Velegllavës. Forcat sulmuese të okupatorit serb komunisto‑çetnik do të thyhen keq, por lufta nuk do të pushojë edhe më 29 qershor, derisa armiku u shtrëngua të tërhiqet, plotësisht, larg kufirit, më larg se zjarri i artilerisë fushore shqiptare. Numri i të vrarëve, i të plagosurve dhe i të kapurve robër, në anën e armikut, ishte i madh.
Të dhënat burimore flasin për më se 120 ushtarë të vrarë dhe për 102 ushtarë të armikut të kapur, prej të cilëve 30 të plagosur rëndë. Nga "Kujtimet e Sylë Ademit‑Kopernicës", ish-komandant i vullnetarëve me orientim antifashist, shihet se armiku në fushë të betejës la 200 të vrarë dhe 131 të robëruar. Midis të të zënëve robër ishte edhe komunisti shqiptar Imer Fejzoviq Molla i Cfircës, i cili pati trajtim të posaçëm, si tradhtar i atdheut. Ai, në sulmin drejtë Kikës i priu Brigadës XIII Sulmuese serbe. Për mbarimin e Luftës së Velegllavës në favor të shqiptarëve, numerikisht shumë më pak se ushtarët e armikut, pati rol vendimtar bateria precize, katërmbëdhjetë anëtarëshe, e kapiten Shefqet Bylykbashit. Kjo bateri artilerike me disa predha e goditi edhe Shkollën e Marocës, ku ishte vendosur Shtabi i njësive të pushtuesit serb. Këtë qendër komandimi serb, në thellësi të territorit serb, do ta kallin e shkatërrojnë, të thuash me themel, vullnetarët shqiptarë të entuziazmuar nga fitorja mbi armikun shumë më mirë të armatosur.
EPOPETË MË TË SHKËLQYESHME HISTORIKE PËR SHQIPËRINË ETNIKE
Prof.Dr.Muhamet Pirraku / Prishtinë, 13. 12. 2008
Nën këtë titull kam përmbledhur ndriçimin e dy luftërave heroike të popullit tonë me mbështetje edhe mbi Gallapin si për shkëmbin shekullor - të Luftës së Velegllavës, së 28 qershorit dhe të Luftës së Kikës të 26 korrikut 1944, përball njësive të divizioneve 22, 24, 46 e 47 të Korpusit XIII të UNÇJ‑së. Nga fundi i qershorit të vitit 1944, në linjën kufitare në gjatësi prej rreth 20 km, prej Zhujës, Kikës, Velegllavës, Çukës së Zezë, Kopilakut, etj., populli doli masivisht. Aso kohe, konsiderohej se në këtë pjesë të kufirit të Shqipërisë kishte 3000 ‑ 3500 ushtarë dhe vullnetarë, të cilët shkenca historiografike e periudhës së Jugosllavisë avnojiste i konsideronte "forca ushtarake kuislinge" !?!
Ndeshja e parë, më e madhe, e mbrojtësve të kufirit shqiptar me njësitë sulmuese të armikut komunisto‑çetnik serb, ndodhi më 28 qershor 1944, filluar me sulmin në pozicionet e Kikës. Flaka e luftës u përhap me shpejtësi të rrufeshme për gjatë tërë kufirit të Kosovës Lindore, por një luftë njëzet e katër orëshe, të thuash fyta ‑ fytazi dhe tepër e përgjakshme, ndodhi në pozicionet e katundit Velegllavë, për çka kjo luftë, më vonë, do të njihet me emrin:Lufta e Velegllavës. Pushtimi eventual i këtyre pozicioneve do të siguronte marrjen e Hogoshit, si deriçkë për të depërtuar në viset rrafshinore të Anamoravës së Gjilanit.
Me vullnetarët në pozicionet e Velegllavës komandoi, drejtpërdrejt, Mulla Ramadan Ahmeti i Debërçanit, kurse Mulla Idrisin, fillimi i zjarrit të luftës e gjeti në pozicionet e Kikës, aty ku filloi lufta. Komandanti i Përgjithshëm, Mulla Idrisi, e përcillte situatën në front, me durbi, dhe aty ku i dukej se kishte nevojë më të madhe për kurajo, shalonte allxhin dhe prej një pozicioni arrinte në tjetrin. Mulla Idrisi nga pozicionet e Kikës, ku pa vështirësi ishte sprapsur armiku, duke lënë shumë të vrarë, kaloi në pozicionet e Velegllavës. Forcat sulmuese të okupatorit serb komunisto‑çetnik do të thyhen keq, por lufta nuk do të pushojë edhe më 29 qershor, derisa armiku u shtrëngua të tërhiqet, plotësisht, larg kufirit, më larg se zjarri i artilerisë fushore shqiptare. Numri i të vrarëve, i të plagosurve dhe i të kapurve robër, në anën e armikut, ishte i madh.
Të dhënat burimore flasin për më se 120 ushtarë të vrarë dhe për 102 ushtarë të armikut të kapur, prej të cilëve 30 të plagosur rëndë. Nga "Kujtimet e Sylë Ademit‑Kopernicës", ish-komandant i vullnetarëve me orientim antifashist, shihet se armiku në fushë të betejës la 200 të vrarë dhe 131 të robëruar. Midis të të zënëve robër ishte edhe komunisti shqiptar Imer Fejzoviq Molla i Cfircës, i cili pati trajtim të posaçëm, si tradhtar i atdheut. Ai, në sulmin drejtë Kikës i priu Brigadës XIII Sulmuese serbe. Për mbarimin e Luftës së Velegllavës në favor të shqiptarëve, numerikisht shumë më pak se ushtarët e armikut, pati rol vendimtar bateria precize, katërmbëdhjetë anëtarëshe, e kapiten Shefqet Bylykbashit. Kjo bateri artilerike me disa predha e goditi edhe Shkollën e Marocës, ku ishte vendosur Shtabi i njësive të pushtuesit serb. Këtë qendër komandimi serb, në thellësi të territorit serb, do ta kallin e shkatërrojnë, të thuash me themel, vullnetarët shqiptarë të entuziazmuar nga fitorja mbi armikun shumë më mirë të armatosur.
Wed 30 Mar 2011, 23:21 nga erald nuhaj
» KU JANE POETET
Wed 12 Jan 2011, 20:37 nga shaban cakolli
» NJE GJAKE, NJI GJUHE
Sat 11 Dec 2010, 14:57 nga biligoa
» Alarm Ne IJRM gjendja kaotike
Wed 17 Feb 2010, 23:10 nga refik
» emblema e UKSH-se
Thu 17 Dec 2009, 02:12 nga UKA
» Faton Osmani dënohet tre vjet burgim si pjestar i AKSH-së !!
Thu 26 Nov 2009, 00:21 nga UKA
» REAGIM I AKSH-SË
Wed 28 Oct 2009, 23:52 nga AKSH
» A na duhet aleanc shqiptaro-kroate.
Tue 27 Oct 2009, 02:49 nga urani29
» MOSKOORDINIMI I FORCAVE VEPRIMTARE
Mon 26 Oct 2009, 02:06 nga AGU